Các cuộc thi toán ở Nga¶
Giới thiệu¶
Các cuộc thi học thuật ở Nga được chia thành bốn cấp chính:
cấp trường: cuộc thi tổ chức cho sinh viên trong trường tham gia;
cấp khu vực (региональные): cuộc thi do một hoặc một số trường trong thành phố (và các tỉnh ngoại ô) tổ chức;
cấp quốc gia (всероссийские): cuộc thi do một hoặc một số trường trên toàn Nga đứng ra tổ chức;
cấp quốc tế (международные): các cuộc thi được tổ chức bởi một tổ chức khoa học/cơ quan hàn lâm trên thế giới, hoặc hợp tác giữa các cơ quan.
Trong bài viết này, mình xin phép chia sẻ một số cuộc thi về toán và mật mã mà mình có dịp tham gia hoặc thấy qua. Trong mỗi cuộc thi sẽ trình bày các thông tin chính:
tên cuộc thi;
địa chỉ website (nếu có);
cấp độ (trường, khu vực, quốc gia, quốc tế);
thời gian diễn ra trong năm (ước lượng);
địa điểm tổ chức.
Đạt giải ở các cuộc thi này giúp cộng điểm để tính xét повышение государственная академическая стипендия (ПГАС). Khi mình được duyệt ПГАС thì ngoài học phí đã được miễn ra (100%) thì còn được cấp thêm 15% cho mỗi tháng ở kì tiếp theo. Do đó mình hy vọng nhiều sinh viên Việt Nam sẽ hưởng ứng.
Thông thường việc tham gia các cuộc thi sẽ cần thông qua khoa toán của trường. Một số cho phép tham gia online vòng loại (tự do) nhưng khi tham gia vòng trong sẽ được đăng kí thông qua trường. Vì vậy mình nghĩ rằng nếu sinh viên muốn tham gia một giải nào thì nên liên hệ với khoa toán để nhờ họ đăng kí, đôi khi có thể được học trong đội tuyển để chuẩn bị tốt hơn.
Olympiad toán khu vực¶
Olympiad ở Zelenograd, trường МИЭТ¶
Tên đầy đủ: Московской городской олимпиады по математике студентов технических вузов.
Địa chỉ website: https://www.miet.ru/structure/s/243/e/120419/50 (tham khảo).
Cấp độ: khu vực.
Thời gian: vào khoảng tháng 4 hằng năm.
Địa điểm: trường МИЭТ (thành phố Zelenograd, nằm ở ngoại ô Moscow).
Đối tượng tham gia: cử nhân hoặc chuyên gia.
Cuộc thi gồm hai bảng: cho năm nhất (первый курс) và cho các năm sau (старшие курсы).
Đề thi gồm 4 câu áp dụng cho cả hai bảng, tập trung vào giải tích và đại số tuyến tính.
Olympiad toán quốc gia¶
Olympiad "Я - профессионал"¶
Olympiad "Я - профессионал" có thể nói là cuộc thi "quốc dân" ở Nga. Thực chất, "Я - профессионал" bao gồm nhiều môn khác nhau, trong đó có môn toán.
Tên đầy đủ: "Я - профессионал".
Địa chỉ website: https://yandex.ru/profi/.
Cấp độ: quốc gia.
Địa điểm: vòng sơ khảo (отборочный этап) theo hình thức online, vòng chung kết (заключительный этап) theo hình thức trực tiếp tại một trường trong khu vực.
Thời gian: vòng sơ khảo diễn ra khoảng tháng 11-12, vòng chung kết diễn ra khoảng tháng 3 năm tiếp theo.
Đối tượng tham gia: cử nhân, chuyên gia, thạc sĩ.
Ở vòng sơ khảo, hình thức thi là trắc nghiệm điền đáp án. Đề thi gồm 10 câu. Thí sinh đọc đề, giải ra đáp án, và điền đáp án vào ô trống trên trang web. Nếu trả lời đúng, thí sinh có 10 điểm. Nếu trả lời sai, thí sinh có 0 điểm.
Ở vòng chung kết (заключительный этап) đôi khi sẽ có một vòng bán kết (полуфинал) khi số lượng tham gia quá đông. Ở vòng полуфинал, hình thức thi vẫn là trắc nghiệm điền đáp án giống vòng sơ khảo. Sau đó, vòng chung kết tổng (финал) diễn ra theo hình thức tự luận. Đề thi vòng chung kết tổng cũng có 10 câu. Nếu có ý đúng, thí sinh được điểm.
Các môn thi của "Я - профессионал" nói chung đề gồm hai bảng:
bảng dành cho cử nhân (для бакалавриата);
bảng dành cho thạc sĩ/chuyên gia (для магистратуры/специалиста).
Nói cách khác, thạc sĩ và chuyên gia sẽ thi chung đề, chung bảng.
Olympiad "Интегрируй" ở МИФИ¶
Cuộc thi được tổ chức tại trường МИФИ, nằm ở Moscow.
Cuộc thi diễn ra theo nhiều vòng.
Trong cuộc thi, thí sinh sẽ giải các bài về nguyên hàm và tích phân. Vì vậy cuộc thi mới mang tên "Интегрируй".
[TODO] Sưu tầm đề.
Olympiad toán quốc tế¶
Open International Internet Olympiad - OIIO¶
Tên đầy đủ: Открытая международная интернет-олимпиада по математике.
Địa chỉ website: https://olymp.i-exam.ru/.
Cấp độ: quốc tế.
Địa điểm: cuộc thi gồm 3 vòng. Vòng 1 thi tại trường, vòng 2 thi tại một trường nào đó trong khu vực, vòng 3 - chung kết - thi tại một thành phố tại Nga.
Thời gian: vòng 1 diễn ra khoảng tháng 3, vòng 2 diễn ra vào tháng 4, vòng 3 diễn ra vào tháng 5.
Đối tượng tham dự: cử nhân từ năm 1 tới năm 3.
Ở vòng 1, thí sinh sẽ giải các bài toán trên máy tính qua hệ thống của cuộc thi. Hình thức thi là trắc nghiệm điền đáp án. Thí sinh đọc đề, giải ra kết quả và ghi đáp án và ô trống trên trang web. Nếu trả lời đúng, thí sinh có điểm. Nếu trả lời sai, thí sinh không có điểm. Vòng 1 diễn ra tại trường, thường sẽ được sắp xếp phòng máy.
Ở vòng 2, hình thức thi giống vòng 1. Thí sinh của một khu vực (ví dụ Moscow) sẽ tập trung về một trường nào đó trong khu vực (ví dụ năm 2023 các thí sinh ở Moscow sẽ tập trung về đại học xây dựng Moscow).
Ở vòng 3, hình thức thi là tự luận. Đề thi gồm 10 câu, chấm theo thang điểm. Nếu có ý đúng, thí sinh được điểm. Điểm của mỗi câu sẽ tăng theo hệ số dựa trên số lượng người giải ra. Nếu một câu có nhiều thí sinh giải ra, câu đó sẽ giữ nguyên điểm ban đầu. Nếu một câu có ít thí sinh giải ra, điểm sẽ được tăng theo hệ số do ban tổ chức tính toán dựa trên số lượng lời giải đúng. Vòng 3 diễn ra tại trường ФИЭБ ở thành phố Йошкар-Ола, gần Kazan.
Vì số lượng câu hỏi lớn nên nội dung thi bao quát nhiều lĩnh vực toán: giải tích, đại số tuyến tính, hình học, số học, xác suất thống kê, lý thuyết đồ thị, ...
Ý kiến của mình: điểm hay ở vòng 3 là cơ chế tính điểm, giúp những người dù giải được ít câu nhưng điểm vẫn cao vì câu khó thường là câu ít người giải được.
Chưa phân loại¶
RUDN Olympiad¶
Lần đầu tiên mình được tham dự thi toán đồng đội theo hình thức MathBoy (trận chiến toán) năm 2023.
Trong cách thi này, mỗi đội có 3 vị trí: người thuyết trình (докладчик), người phản biện (оппонент) và người giám sát (наблюдатель).
Ở mỗi vòng sẽ có 3 đội thi với nhau. Mỗi đội sẽ có 1 vị trí tương ứng với 3 vị trí trên. Sau đây là ví dụ
Đội 1 |
Đội 2 |
Đội 3 |
|
|---|---|---|---|
Vòng 1 |
О |
Д |
Н |
Vòng 2 |
Н |
О |
Д |
Vòng 3 |
Д |
Н |
О |
Ở mỗi vòng, đội đóng vai trò người thuyết trình lên bảng ghi bài giải trong thời gian cho phép và thuyết trình về bài giải của đội mình. Đội phản biện có nhiệm vụ phản biện bài thuyết trình đó. Đội giám sát, dựa trên bài thuyết trình cũng như phản biện mà ghi chép lại các lỗi, chỗ khó hiểu, ... và trình lên cho giám khảo.
Ngoài ra, đội thuyết trình trước đó phải trình bài giải viết tay cho giám khảo chấm trước khi lên thuyết trình.
Ở đây có rất nhiều câu chuyện hack não đã xảy ra. Lúc mình thi vòng 1, câu hỏi quá khó nên đội thuyết trình chỉ viết được một ít. Đồng nghĩa việc đội phản biện cũng như đội giám sát ... thất nghiệp, không có gì để nói.
Đối với vòng 2, trận chiến cân bằng hơn, đội mình làm việc giám sát. Dựa trên bài giải của đội thuyết trình, chúng mình thấy những trường hợp chưa được xét tới và có thể bị sai, do đó cả ba đội đều có điểm (đội thuyết trình có nhiều điểm nhất vì các bạn giải hơn 1 nửa rồi).
Đối với vòng 3, đội mình thuyết trình. Đội mình clear bài đó nên giành điểm tuyệt đối cho phần thuyết trình. Tuy nhiên các bạn phản biện cũng không vừa, vẫn cố gắng bắt một số lỗi do trình bày quá cô đọng. Kết quả là đội mình (thuyết trình) full điểm cho vòng 3, đội phản biện được 3 điểm.